1. Nguyên nhân chính hình thành nên bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Tuổi tác: Đây là một trong những nguyên nhân chủ quan điển hình dẫn đến bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ. Bởi vì, tuổi càng cao thì tình trạng xương khớp bị lão hóa càng cao, khi đó, khả năng tổng hợp collagen cũng như mucopolysaccharide ở đĩa đệm sẽ giảm hẳn khiến cho tình trạng thoát vị càng diễn ra dễ dàng hơn. Đồng thời, các tế bào sụn và đĩa đệm mất dần khả năng tự tạo. Người già chỉ cần có những hành động đủ mạnh cũng có khả năng khiến cho đĩa đệm lệch ra khỏi vị trí ban đầu;
Tính chất nghề nghiệp: Đối với những công việc đòi hỏi sự vận động nhiều hay cần tay chân làm việc với cường độ cao thì rất dễ bị thoát vị đĩa đệm. Mặt khác, việc tác động bởi ngoại lực cũng khiến cho các đĩa đệm ở cột sống cổ dễ dàng bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu;
Chấn thương: Việc té ngã trong khi đang chơi thể thao hay bị tai nạn giao thông đã tạo nên một áp lực khá lớn lên cột sống và đĩa đệm. Nếu việc điều trị không được tiến hành nhanh chóng và đúng phương pháp thì có khả năng rất lớn làm ảnh hưởng đến phần đĩa đệm của cột sống cổ;
Bẩm sinh: Nếu các đối tượng sinh ra đã có cấu trúc cột sống và đĩa đệm yếu thì nguy cơ đĩa đệm cột sống cổ bị thoát vị sẽ rất cao.
2. Dấu hiệu thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ
2.1. Dấu hiệu lâm sàng
- Đau nhức diện rộng:
Cơn đau khởi phát tại một hoặc 2 đốt sống cổ sau đó lan ra vùng bả vai, cánh tay hoặc lan lên sau đầu và hốc mắt.
- Tê ngứa ở tay và chân:
Nếu khối thoát vị chèn ép vào tủy sống, cảm giác tê ngứa sẽ khởi phát từ cổ ra toàn thân rồi lan tới chân tay. Nếu chèn ép xảy ra ở dây thần kinh, bệnh nhân chỉ có cảm giác tê ngứa ở vùng cánh tay, bàn và ngón tay.
- Hạn chế vận động:
Cử động cổ và cánh tay bị hạn chế, không thể đưa tay ra sau lưng hoặc giơ tay lên cao; khó khăn trong việc cúi ngửa hoặc quay cổ. Đi bộ khó khăn, có cảm giác căng cứng bắp chân khi đi bộ.
- Yếu cơ:
Tình trạng yếu cơ xảy ra khi khối đĩa đệm chèn ép vào tủy sống. Các cơ chân sẽ yếu trước cơ tay khiến cho bệnh nhân đi lại không vững, dáng đi xiêu vẹo. Khi tình trạng yếu cơ tăng lên, người bệnh sẽ thấy được những thớ cơ vùng đùi và bắp chân rung lên mỗi khi vận động gắng sức.
- Dấu hiệu khác:
Một số trường hợp có dấu hiệu thoát vị đĩa đệm cột sống cổ như đau một bên lồng ngực, táo bón, khó tiểu và khó thở. Đây đều có thể coi là những biến chứng cấp độ nhẹ của bệnh.
Thực tế, dấu hiệu bệnh thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ lâm sàng không phải thể hiện ở tất cả các bệnh nhân. Bởi thế, để chẩn đoán chính xác, bệnh nhân nên tới các cơ sở y tế uy tín chuyên khoa để khám điều trị.
2.2. Cận lâm sàng
Các dấu hiệu này chỉ có thể nhận thấy khi chụp MRI như:
Đĩa đệm thoát vị ra trước hoặc sau.
Phát hiện khối nhân nhầy không ở vị trí bình thường.
Cấu trúc cột sống, thân đốt sống bị thay đổi, chiều cao đốt sống giảm.
Rễ dây thần kinh hoặc tủy sống có dấu hiệu bị chèn ép.
3. Biến chứng nguy hiểm có thể gặp
Ngày nay, tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ không còn là vấn đề xa lạ với mọi người. Do đó, không ít người bệnh mang tâm lý chủ quan, dẫn đến việc điều trị chậm trễ. Điều này có nguy cơ gây phát sinh hàng loạt biến chứng nghiêm trọng. Các biến chứng thoát vị đĩa đệm cổ thường gặp bao gồm:
3.1. Thiếu máu não
Đôi khi, hệ động mạch đốt sống cũng sẽ chịu tác động tiêu cực từ tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ. Đĩa đệm bị thoát vị có thể làm cho tuần hoàn máu lên não bị cản trở, dẫn đến tình trạng thiếu máu não.
3.2. Hẹp ống sống cổ
Người bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ còn có nguy cơ đối mặt với chứng hẹp ống sống cổ. Cơ thể sẽ cảnh báo tình trạng này bằng những dấu hiệu như đau mỏi vùng vai gáy, tê yếu tay chân…
Theo bác sĩ, cơn đau có xu hướng thuyên giảm khi bạn phân tán bớt áp lực ở vùng cổ – vai khi nằm hoặc thả lỏng cơ thể. Ngược lại, cường độ đau sẽ dữ dội hơn khi bạn duy trì tư thế thẳng lưng trong thời gian dài.
3.3. Hội chứng chèn ép tủy
Thoát vị đĩa đệm đốt sống cổ là một trong các nguyên nhân phổ biến của hội chứng chèn ép tủy. Nếu không sớm được điều trị, bạn có nguy cơ tàn tật vĩnh vĩnh viễn hoặc thậm chí là tử vong.
3.4. Liệt vĩnh viễn
Nếu tình trạng đĩa đệm đè lên tủy sống cổ tiếp tục kéo dài, các biểu hiện như đau nhức, tê ngứa tứ chi hay suy yếu cơ không những không biến mất mà còn có thể trở nặng, từ đó dẫn đến liệt vĩnh viễn.
4. Các phương pháp điều trị
4.1 Điều trị bảo tồn thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Bất động cột sống cổ
Trong giai đoạn cấp đang đau nhiều, bệnh nhân cần nằm nghỉ tại giường, đeo nẹp cổ khi ngồi và khi đi lại trong một đến ba ngày đầu, có tác dụng giảm phù nề, giảm đau cột sống.
Liệu pháp dùng thuốc
Là biện pháp chủ yếu điều trị triệu chứng. Có thể dùng các thuốc giảm đau chống viêm không steroid, các vitamin nhóm B, các thuốc giãn cơ vân, an thần.
4.2 Điều trị phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Chỉ định
– Điều trị bảo tồn thất bại.
– Thoát vị trung tâm hoặc cạnh trung tâm gây chèn ép tủy cổ, dẫn đến yếu cơ tứ chi, rối loạn cơ tròn. Các triệu chứng thần kinh tiến triển càng nhanh càng cần phẫu thuật sớm.
– Thoát vị lỗ liên hợp gây chèn ép rễ dẫn yếu cơ chi trên, gây đau liên tục dai dẳng, điều trị nội khoa ít nhất sáu tuần không đáp ứng.
5. Những vấn đề cần lưu ý khi bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Tùy theo tính chất bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ của từng bệnh nhân, các bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra những lời khuyên, tư vấn và giải thích cụ thể hơn về từng phương pháp điều trị phù hợp, sao cho thời gian điều trị được tối giản nhất có thể.
Trong quá trình điều trị bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ, bệnh nhân cần lưu ý đến một số vấn đề dưới đây để việc điều trị không gặp phải trở ngại gì:
- Người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc để cải thiện bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ khi chưa có sự cho phép của bác sĩ. Bởi việc sử dụng thuốc không đúng cách có thể dẫn đến một số tác dụng ngoài ý muốn, thậm chí là khiến bệnh lý càng trở nên nghiêm trọng hơn. Vì thế, người bệnh chỉ nên sử dụng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn;
- Chú trọng nhiều hơn đến chế độ ăn uống và sinh hoạt, bởi đây cũng chính là phương pháp hỗ trợ cải thiện bệnh lý được hồi phục nhanh chóng, bằng cách:
- Tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, đặc biệt là thành phần vitamin D, canxi có trong các loại thịt, ngũ cốc, rau xanh, sữa,...;
- Hạn chế tối đa việc sử dụng các thức ăn nhanh chứa nhiều dầu mỡ hay các thực phẩm quá cay hay quá nóng;
- Tăng cường bổ sung các loại nước ép từ các loại trái cây. Ngoài công dụng cung cấp nước, các loại đồ uống còn giúp bổ sung cho cơ thể nhiều thành phần vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe;
- Nói không với thuốc lá, rượu, bia hay các đồ uống có cồn khác;
- Tăng cường vận động cơ thể bằng các bài tập dành riêng cho các đối tượng bị thoát vị đĩa đệm cột sống cổ. Tốt nhất, người bệnh nên tập luyện cùng các chuyên gia hoặc tập chuyện cùng với các kỹ thuật viên;
- Tránh vận động quá mạnh hoặc mang vác quá nặng làm ảnh hưởng đến hình dạng của cột sống.
Ngoài ra, người bệnh cần sắp xếp thời gian để kiểm tra sức khỏe tổng quát nói chung và bệnh xương khớp nói riêng tại các địa chỉ khám chữa bệnh uy tín kết hợp cùng với việc theo dõi sức khỏe bản thân.
6. Cách phòng tránh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ
Để đảm bảo sức khỏe của bản thân những như phòng ngừa bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ hình thành, bạn cần chủ động hơn trong việc phòng ngừa ngay từ những chế độ ăn uống và sinh hoạt tại nhà. Cụ thể hơn:
- Chú ý nhiều hơn đến chế độ ăn uống, tăng cường bổ sung các thực phẩm giàu vitamin D, canxi có trong hải sản, thịt cá, sữa, các loại ngũ cốc,...;
- Mỗi ngày dành ít nhất 30 phút để vận động cơ thể và chỉ luyện tập ở mức độ vừa phải, tránh vận động quá mạnh để làm ảnh hưởng đến chức năng của cột sống;
- Duy trì trọng lượng của cơ thể, hạn chế tối đa việc tăng cân quá mức;
- Cần chú ý nhiều hơn đến tư thế ngồi làm việc cũng như học tập;
- Hạn chế sử dụng các chất kích thích như: thuốc lá, rượu, bia, trà đặc, cà phê,...
BỆNH VIỆN CHẤN THƯƠNG CHỈNH HÌNH NGHỆ AN
Bệnh viện chuyên khoa hạng II tuyến Tỉnh về Chấn thương chỉnh hình – Bỏng- Thần kinh sọ não cột sống – Phục hồi chức năng – Tạo hình thẩm mỹ
Địa chỉ: 138 Nguyễn Phong Sắc, Phường Hưng Dũng, TP. Vinh (Bệnh viện Ba Lan cũ)
Hotline: 08 1664 5656 Facebook: https://www.facebook.com/bvctchna/