I. NGUYÊN TẮC DINH DƯỠNG
Theo ý kiến của TS.BS Nguyễn Thanh Hà, Trưởng khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Phổi Trung ương: “Nguyên tắc dinh dưỡng giúp duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh, từ đó phòng chống dịch bệnh Covid-19. Cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng thông qua các bữa ăn hằng ngày. Tuy nhiên, một số người còn bỏ bữa, đặc biệt là bữa sáng, khiến cho tổng năng lượng qua bữa ăn hằng ngày không đáp ứng đủ nhu cầu cơ thể, khiến cơ thể mệt mỏi, hệ miễn dịch suy giảm, dễ mắc bệnh”.
II. LỜI KHUYÊN DINH DƯỠNG
1. Lựa chọn thực phẩm:
Bữa ăn cần phải được cung cấp đủ năng lượng tùy theo các lứa tuổi, mức độ lao động, theo giới và theo chỉ số cân nặng (BMI) qua 4 nhóm thực phẩm: chất đạm(12-20%) có nhiều trong thịt các loại: cá, trứng, sữa, tôm, cua, ốc, hến…, chất béo (dầu thực vật, mỡ động vật, bơ), chất bột (chiếm 60-70% tổng năng lượng) có nhiều trong gạo, mỳ, ngô, khoai, sắn...
Cần cung cấp đủ chất đạm (protein) cho cơ thể vì đây là thực phẩm quan trọng để tạo nên các kháng thể. Cần ăn phối hợp với protein động vật như các loại cá, gà, thịt bò, tôm....và protein thực vật như đậu, lạc, vừng... Tăng cường các vitamin cần thiết như vitamin A,D,E,C, sắt, kẽm, selen bằng cách ăn đa dạng các loại thực phẩm, đây là những chất quan trọng tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Ví dụ: vitamin A có trong là cá và các loại hải sản. Cá nên có mặt trong bữa ăn ít nhất 2 lần mỗi tuần. Vitamin A và omega-3 đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch đường hô hấp. Có thể dùng viên dầu cá uống bổ sung hàng ngày. Ngoài ra, các loại hải sản còn là nguồn cung cấp kẽm rất tốt cho hệ miễn dịch của cơ thể.
Chế độ ăn đầy đủ vẫn là phương pháp hữu hiệu trong việc cung cấp các vitamin và khoáng chất trên. Trong trường hợp chế độ ăn không đầy đủ, có thể xem xét uống bổ sung thuốc đa sinh tố chứa vitamin A, vitamin C, vitamin D, kẽm (Zn), và selenium (Se) theo hướng dẫn của bác sĩ. Đây là các chất giúp tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể trong giai đoạn dịch COVID – 19.
Nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng như cam, bưởi,.... Tăng cường sử dụng, hành, tỏi, gừng, sả, chanh, và các loại rau thơm nhiều hóa thực vật và tinh dầu (bạc hà, kinh giới, tía tô…) trong các bữa ăn hàng ngày vì những thực phẩm này có tính kháng khuẩn cao. Có thể uống viên tinh dầu tỏi hoặc 1-2 nhánh tỏi tươi, nước gừng ấm, nước chanh sả ấm.
Cần uống đủ nước (từ 2- 2,5 lít nước 1 ngày/ người). Uống từng ngụm nhỏ, uống chậm, uống nhiều lần trong ngày, uống ngay cả khi không khát, đảm bảo mỗi ngày uống không ít hơn 1,5 l nước. Không nên uống nước ngọt thay cho nước lọc. Hạn chế dùng đồ uống có các chất kích thích như bia, rượu, nước ngọt có ga, trà, cà phê....vì chúng có tác dụng lợi tiểu tăng mất nước qua thận.
2. Thực phẩm hạn chế dùng:
Hạn chế đồ dầu mỡ và chiên rán, đồ ngọt bởi các thực phẩm này cung cấp nhiều năng lượng,gây đầy bụng,khó tiêu,không cung cấp đủ đạm và các vitamin cơ thể cần cho hệ miễn dịch.
3. Một số vấn đề lưu ý
Covid -19 tác động chủ yếu lên đường hô hấp vì thế các đối tượng có sức đề kháng kém như trẻ em, trẻ bị suy dinh dưỡng, người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính không lây như cao huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, đái tháo đường, tim mạch… có nguy cơ mắc bệnh cao hơn và tỷ lệ tử vong cao hơn. Vì thế chúng ta cần lưu ý một số vấn đề như sau:
· Đối với người cao tuổi, người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, cao huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, tim mạch...cần ăn chế độ cân đối các chất dinh dưỡng từ chất đạm, chất béo, chất bột, vitamin và khoáng chất; ăn đủ các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như thịt bò, thịt gà, cá, trứng; lưu ý chế biến thực phẩm mềm nhừ, ăn nhiều rau và chất xơ, nên uống thêm các loại sữa ít đường bổ sung dinh dưỡng, từ 1-2 cốc mỗi ngày, giữ ấm cổ ngực khi trời lạnh hoặc về đêm.
· Đối với Trẻ em: Cho trẻ dưới 6 tháng tuổi bú sữa mẹ hoàn toàn, đây là biện pháp phòng chống lây nhiễm tốt nhất với trẻ nhỏ vì trong sữa mẹ có các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch cho các bé; cho trẻ ăn bổ sung hợp lý đầy đủ chất dinh dưỡng và tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ đến 18- 24 tháng tuổi. Đối vơi trẻ lứa tuổi mẫu giáo và học sinh, cần tập cho trẻ thói quen ăn uống điều độ, đủ số lượng, đúng giờ. Nếu trẻ bị biếng ăn, nên bổ sung thêm các loại thực phẩm dinh dưỡng khác. Cho trẻ ăn nhiều quả chín, rau xanh uống nước ngụm nhỏ thường xuyên để giữ ấm cổ họng, ngăn ngừa sự xâm nhập của vi khuẩn, virus...Thực hiện 10 lời khuyên về ăn uống dinh dưỡng hợp lý của người Việt nam. Ngoài ra bổ sung vi chất dinh dưỡng (viên đa vi chất dinh dưỡng hoặc sản phẩm dinh dưỡng có chứa vi chất sắt, kẽm, vitamin A,D,E...) nếu khẩu phần ăn không đủ nhất là đối với trẻ bị suy dinh dưỡng, trẻ biếng ăn, phụ nữ có thai và cho con bú, người cao tuổi.
Bên cạnh một chế độ ăn uống lành mạnh đúng dinh dưỡng thì chúng ta luôn nhớ đeo khẩu trang,giữ khoảng cách với nhau, rửa tay bằng xà phòng hoặc nước sát khuẩn trước khi chế biến thức ăn và sau khi đi vệ sinh,hạn chế tiếp xúc nơi đông người khi không thật cần thiết, ăn ngủ điều độ và thường xuyên tập thể dục tối thiểu 30 đến 60 phút mỗi ngày nhằm nâng cao thể lực tăng cường sức đề kháng.